تعاریف کارگر و کارفرما که در قانون کار ذکر شده است، به خوبی نشان دهنده این موضوع است که هر کدام چه وظایفی را در قبال هم دارند. کارگر به این شکل تعریف شده است که در ازای دریافت حقوق و دستمزد مشخص، برای کارفرما کار انجام می‌دهد.
کارفرما نیز به عنوان شخص حقیقی یا حقوقی، در قبال انجام کار از طرف کارگر، مکلف به پرداخت حقوق و دستمزد به وی می‌باشد.
با توجه به این که اصلی‌ترین وظیفه کارفرما، پرداخت حقوق و دستمزد است، در این صورت باید عدم پرداخت دستمزد از طرف کارفرما، امری غیر قابل توجیه است.
گاهی اوقات کارفرما به دلایل مختلف توان پرداخت حقوق ماهانه کارگران را ندارد. کارفرما می‌تواند شرایط خود را با کارگران در میان گذاشته و از آن‌ها درخواست کند که مدتی را برای پرداخت حقوق منتظر بمانند. کارگران می‌توانند این مسئله را با کارفرما به صورت مسالمت آمیز در میان بگذارند.
در هر صورت وظیفه دارد که دستمزد کارگران را در اسرع وقت پرداخت کند. عدم پرداخت حقوق و دستمزد یکی از دلایل اصلی شکایت از کارفرما محسوب می‌شود.
کارگری که شبانه روز برای کارفرما کار انجام می‌دهد و به نوعی تمامی دستورات کارفرما را به درستی اجرا می‌کند، این انتظار را دارد که کارفرما نیز در موعد مشخص و طبق قرارداد کار، اقدام به پرداخت حقوق آن‌ها نماید.
بنابراین کارفرما اگر حقوق و دستمزد کارگران را نپردازد، کارگران طبق قانون این حق را دارند که از او شکایت کنند. گاهی اوقات کارفرما مسئولیت پرداخت دستمزد کارگران را بر عهده نگرفته و کارگران باید از طریق اداره کار این موضوع را پیگیری کنند.
نپرداختن دستمزد کارگران، تخلف و عدم اجرای وظایف حوزه کار به شمار رفته و کارگران به راحتی می‌توانند در این زمینه اقدام به ثبت شکایت نمایند.
با توجه به این که مهم‌ترین وظیفه کارفرما در روابط کار، پرداخت حقوق و دستمزد است، در این صورت هیچگونه عذر و بهانه نسبت به عدم پرداخت آن پذیرفتنی نیست. حتی اگر کارفرما، ورشکسته شده باشد نیز نمی‌تواند به دلیل این موضوع از پرداخت حقوق و دستمزد کارگران خودداری کند.
بنابراین شکایت کارگر از کارفرما بابت عدم پرداخت دستمزد، از طرف اداره کار قابل پذیرش بوده و کارگر برای ارائه درخواست خود در این زمینه لازم است که دادخواستی را تنظیم و نگارش کند.
موارد مندرج در دادخواست شکایت علیه کارفرما بابت عدم پرداخت حقوق و دستمزد
موارد مختلفی در روابط کاری می‌تواند منجر شود تا کارگر با کارفرما دچار اختلافاتی شوند. یکی از موارد اختلافی بین آن‌ها بحث مربوط به عدم پرداخت دستمزد و حقوق است.
پرداخت حقوق کارگران که تکلیف قانونی برای کارفرمایان به شمار می‌رود، می‌تواند به موضوع اصلی دعاوی بین کارگر و کارفرما تبدیل شود.
اگر کارفرما به هر دلیلی نتواند از عهده پرداخت حقوق و دستمزد کارگران برآید، در این صورت به احتمال فراوان با شکایت از جانب کارگران مواجه می‌شوند.
اگر کارگر بابت این که دستمزد آن‌ها برای مدتی پرداخت نشده است، برای حل این مسئله با کارفرما صحبت کند اما کارفرما قصدی برای پرداخت حقوق نداشته باشد، در این صورت کارگر برای آن که به حق قانونی خود برسد، لازم است که اقدام به شکایت علیه کارفرما نماید.
حال اگر کارفرما، اقدامی را برای پرداخت حقوق و دستمزد به کارگران نکند، کارگر برای آن که به حق خود در این زمینه برسد، باید برای ثبت شکایت در اداره کار فرآیند قانونی را انجام دهد. بر اساس قانون، برای آن که به دعاوی کارگر و کارفرما در اداره کار رسیدگی شود، ارائه دادخواست لازم و ضروری است.
ارائه دادخواست را می‌توان ابتدایی‌ترین مرحله در دعاوی کار و سایر دعاوی حقوقی در نظر گرفت. در صورتی که کارگر دادخواستی را در این زمینه تقدیم اداره کار نکند، امکان رسیدگی به خواسته وی وجود ندارد. تنظیم دادخواست خوب در این زمینه می‌تواند به نحوه رسیدگی به شکایات در اداره کار بسیار موثر باشد.
دادخواستی که آیین و مقررات شکلی در آن رعایت نشده باشد، طبیعتا با رد دادخواست مواجه خواهد شد. نحوه نگارش متن دادخواست بسیار حائز اهمیت است و اگر اصول کلی دادخواست نویسی در آن رعایت نشود، مرجع رسیدگی کننده ترتیب اثری به دادخواست مربوطه نخواهد داد.
چگونگی نگارش دادخواست بر اساس شرایط و مقررات ماده ٥١ قانون آیین دادرسی انجام می‌شود. طبق این ماده، موارد زیر باید در متن دادخواست عنوان شود:
مشخصات خواهان و خوانده
تعیین بهای خواسته
آنچه که خواهان از اداره کار درخواست دارد.
ذکر ادله کافی جهت اثبات ادعای طرح شده از طرف مدعی
شرح خواسته
امضاء خواهان
نحوه نگارش هر کدام از قسمت‌های دادخواست
دادخواست مرتبط با شکایت کارگر علیه کارفرما با موضوع عدم پرداخت دستمزد و حقوق، نیازمند آن است که قسمت‌های مختلف دادخواست به صورت تخصصی نگارش شوند.
با توجه به این که اداره کار، توجه خاصی نسبت به کلیات دادخواست نگارش شده دارند، تنظیم آن باید به نحوی صورت گیرد که مقررات شکلی و ماهوی مربوط به دادخواست نویسی، رعایت گردد. در همین زمینه، به بررسی نگارش هر کدام از بخش های دادخواست اشاره خواهیم کرد.
نحوه نگارش مشخصات خواهان و خوانده
در ارتباط با شکایتی که از طرف کارگر علیه کارفرما بابت نپرداختن حقوق و به تبع آن دادخواستی ارائه شده است، لازم است که کلیات دادخواست به بهترین شکل ممکن تنظیم شود. در مورد نگارش دادخواست مربوطه، ابتدا باید مشخصات اصحاب دعوا نوشته شود.
کارگر به عنوان مدعی، اطلاعات وی در ستون خواهان و ستون خوانده مربوط به مشخصات کارفرما است. در این صورت اطلاعاتی مانند نام و نام خانوادگی، اقامتگاه، شغل و سایر موارد در متن دادخواست عنوان می‌شود.
از آن جهت که دادخواست توسط کارگر ارائه می‌شود، باید اطلاعات مربوط به ستون خواهان به درستی تکمیل شده باشد و وجود نواقصی در این بخش می‌تواند به رد دادخواست منتهی شود.
نگارش تعیین خواسته
بعد از تکمیل ستون مربوط به خواهان، لازم است که قسمت تعیین خواسته نگارش شود. در واقع کارگر باید آنچه که از اداره کار تقاضا دارد، در این بخش عنوان کند. خواسته کارگر در ارتباط با شکایت مطرح شده، پرداخت حقوق ماهانه آن از طرف کارفرما می‌باشد.
در واقع با توجه به این که کارفرما، دستمزد قانونی کارگران را پرداخت نکرده است، باعث شده تا کارگر از وی شکایت کند. در این صورت در ستون تعیین خواسته، کارگر یا خواهان، رسیدگی به تخلف کارفرما بابت عدم پرداخت حقوق و دستمزد را تقاضا می‌کند.
در ستون تعیین خواسته، خواهان به شرح کلی خواسته خود نمی‌پردازد و صرفا به پرداخت حقوق و دستمزد از طرف کارفرما اشاره می‌نماید. قسمتی تحت عنوان شرح خواسته در دادخواست وجود دارد که کارگر در آن بخش به صورت کامل و با ذکر جزئیات دقیق، خواسته خود را بیان می‌کند.
نگارش دلایل و ضمائم
مرحله بعدی در تنظیم دادخواست شکایت کارگر از کارفرما بابت حقوق و دستمزد که در تمامی دادخواست‌ها لازم است این بخش به طور کامل نگارش شود، دلایل و ضمائم است. هر ادعایی که مطرح می‌شود، لازم است از طریق دلایل و مدارک ارائه شده، به اثبات برسد.
در این زمینه که کارگر ادعا می‌کند، حقوق و دستمزد از طرف کارفرما پرداخته نشده است، باید دلایلی را عنوان کند که بتواند ادعای مطرح شده را به خوبی ثابت نماید.
کارگر هر دلیل و مدرکی که برای اثبات ادعای خود داشته باشد، می‌تواند ضمیمه دادخواست نموده و آن را تحویل اداره کار بدهد. اداره کار بر اساس دلایلی که کارگر ارائه می‌کند، حکم مقتضی را صادر می‌کند. بنابراین مهم است که کارگر به چه دلایل و مدارکی استناد نموده است.
لازم به ذکر است که در طرح تمامی دعاوی کار، لازم است که از طرف خواهان، مدارکی ارائه شود که رابطه کارگری و کارفرمایی به اثبات برسد. در واقع برای اداره کار، باید ابتدا رابطه کاری طرفین مشخص شود تا بعد احراز این موضوع در نهایت، به خواسته مربوطه رسیدگی شود.
نگارش شرح خواسته
با تکمیل قست‌های مزبور در دادخواست، نوبت به مرحله تنظیم شرح خواسته می‌رسد. در این بخش لازم است که ستون شرح خواسته با استناد به مواد قانونی نوشته شود.
در واقع آنچه که کارگر درخواست می‌کند، باید به صورت صریح و دقیق در بخش مربوطه در دادخواست عنوان گردد. با نگارش کامل دادخواست، کارگر باید متن دادخواست را امضاء کند که نشان از تایید تنظیم دادخواست توسط وی است.
