در تبصره ۲ ماده ۱۸ دستورالعمل طرح طبقه‌بندی مشاغل مجوز برقراری مزایایی با عنوان فوق العاده جذب برای مشاغل تخصصی که در بازارکار با کمبود مواجه است یا بنا به ماهیت شغل و نوع وظایف و سختی و صعوبت و یا شرایط نامساعد محیط کار انگیزه و تمایل برای تصدی آن ها ضعیف است با موافقت مدیریت و تصویب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی صادر شده است.
ضوابط و شرایط پرداخت مزایای حق جذب مزبور نیز به ضمیمه دستورالعمل اجرایی طرح طبقه بندی مشاغل تدوین و همراه با آن ابلاغ شده است.
حق جذب چیست؟
حق جذب مبلغی است که برای جذب نیروی تخصصی بوده و جزء حقوق ومزایای مستمر بوده محسوب می شود وبه منظور کسری حقوق (به پایه حقوق اضافه میشود) آنان پرداخت میشود و در خصوص جذب در مناطق محروم نیز استفاده می شود.
انواع فوق‌العاده حق جذب چیست؟
• براساس پست سازمانی است که بدون در نظر گرفتن فردی که پست سازمانی را تصدی کرده و با توجه به شاخص های مثل گسترده فعالیت سطح سازمانی، پاسخگویی به ارباب رجوع، سطوح ارتباطات سازمانی، ریسک پذیری و حساسیت شغلی و استفاده از نرم افزارهای تخصصی سازمانی برای یکبار در کمیته مربوطه مورد بررسی قرار گرفته و در نرم افزار تشکیلات به عنوان امتیاز پست سازمانی لحاظ می شود.
• براساس شایستگی های فردی است که با توجه به میزان رضایت مدیر،مدرک تحصیلی مرتبط با پست سازمانی نخبگان ،ساعات آموزشی مرتبط با پست سازمانی و سابقه خدمت لحاظ می شود.
پرداخت فوق العاده جذب در کارگاه های دارای طرح طبقه بندی مشاغل
۱. برقراری حق جذب (فوق العاده بازار کار) در اجرای تبصره ۲ ماده ۱۸ دستورالعمل اجرایی طرح های طبقه بندی مشاغل می باشد.
۲. استفاده هر یک از شاغلین از فوق العاده مقرر در این تبصره موکول به داشتن شرایط احراز کامل شغل از نظر تجربه و تحصیل است.
۳. حق جذب به مشاغل تخصصی یا استثنایی (از لحاظ شرایط محیط کار) و نیز دیگر مشاغلی که جزو دو گروه فوق نبوده، لیکن برای کارگاه ذیربط ممکن است دارای اهمیت باشد، قابل اخذ مجوز می باشد.
۴. اخذ مجوز برای هر یک از مشاغل منوط به نظر موافق مدیریت و تأیید مشاغل مذکور توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی دارد که با تکمیل و ارسال فرم نمونه پیوست نسبت به تقاضای اخذ حق مجوز اقدام خواهد شد.
۵. سقف میزان حق جذب برای مشاغل مدیران و کارشناسان متخصص در حد مدیران معادل ۱۰ درصد مزد شغل گروه مربوط و برای سایر مشاغل معادل ۱۰۰ درصد مزد شغل گروه مربوط به آن شغل خواهد بود.
۶. از آنجا که در ماده ۲۶ قانون کار در کارگاه هایی که دارای طرح طبقه بندی مشاغل هستند مزد مبنا تعریف شده است، بنابراین فوق العاده جذب (بازار کار) جزء مزد نیست.
۷. چون فوق‌العاده جذب (بازار کار) مشمولین طرح های طبقه بندی مشاغل جزء مزد مبنا نیست لذا أثیرات افزایش مصوبات شورایعالی کار بر روی آن از ناحیه کارفرما الزامی نیست.
در محاسبه تبعات مزدی (اضافه کاری، نوبت کاری، مزایای پایان خدمت، عیدی و پاداش و…) لحاظ نمی گردد مگر آنکه بر اساس ضوابط داخلی پیمان دسته جمعی یا عرف و رویه کارگاه نوع دیگری حاکم بوده باشد.
ایجاد تفاوت در میزان پرداخت (از صفر تا حداکثر رقمی که مجوز گرفته اند) در بین شاغلین یک شغل با تدوین ضابطه ای که به تأیید طرفین و تصویب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی رسیده باشد امکان پذیر است.
نظر مخالف: برابر با تبصره ۱ ماده ۳۶ قانون کار، حق جذب جزو مزایای ثابت پرداختی به تبع شغل است و جزو مزد محسوب می شوند. بنابراین در محاسبه تمام مزایا من جمله اضافه کار، سنوات، عیدی پاداش باید جزو مزد لحاظ شود.
۸. پس از مجوز وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تا زمانی که برای شاغل شغلی حق جذب برقرار نشده باشد، حقی برای شاغل از نظر مطالبه آن ایجاد نخواهد نمود.